Als ik mijn angst voor het zwarte gat ter sprake breng, wordt er op verschillende manieren gereageerd. Meestal kijkt men me ongelovig aan: jij toch niet? Immers, velen gaan eraan ten onder en kwijnen weg. Ze hebben een strak gestructureerd, planmatig leven achter de rug. ’s Morgens gaat de wekker onverbiddelijk af en haasten ze zich nog halfslaperig de dag in, meestal met een minitieus uitgekiend 9-to-5-plan, maar het kan evengoed met morgen-, middag-, avond- of nachtdienst of deeltijdse arbeid of een combinatie ervan. De zelfstandige presteert minimaal de klok rond en de workaholic kent geen uren. De wekker blijft desalniettemin een naaste partner voor menigeen, een horrorobject voor de ander.
ZIJ, beste vriend, weten vaak niet wat het betekent de schaarse vrije tijd en de open weekends op een andere manier te benutten dan voor het televisiescherm, aan de tapkast of in de wellness. Zij kennen jouw plezier van creativiteit en artistieke beleving niet en hebben zich nooit afgevraagd hoe lang een dag kan aanslepen en of er leven is na de carrière. Dat zij in dat beruchte zwarte gat vallen en elke minuut een beetje meer in lusteloosheid sukkelen en een chaise longue als het hoogste genot ervaren, is te begrijpen, maar jij toch niet?
Anderen, vaak Star Warsfans of Trekkies, wijzen mij erop dat van gecommercialiseerde ruimtereizen weliswaar sprake is, maar dat een concrete invulling ervan nog generaties zal aanslepen. Voorzichtige experimenten zijn aan de gang en in een eerste verafgelegen stadium zal de kapitaalkrachtige medemens zich kunnen inschrijven voor een weekendje maan of een gegidste sightseeingtour ‘ringen van Saturnus’. Het massaruimtetoerisme is niet voor morgen. Het beruchte zwarte gat waaruit een Romulanschip tevoorschijn kwam dat het sterrenschip van vader Kirk onder vuur nam, en waaruit volgens de wetenschappers niets kan ontsnappen, zelfs geen licht, is slechts zo afschrikwekkend als je jezelf voorhoudt. Wie voorbij de fictie kijkt, en zo nuchter ben jij wel, hoeft zich geen zorgen te maken en er zijn slaap niet voor te laten. Wel kunnen spacesprookjes je kleinkinderen of achterkleinkinderen voorbereiden op een eventuele migratie naar oorden waar mogelijk kleine of grote zwarte gaten een rol van betekenis zullen spelen. Zij kunnen hun kleinkinderen en achterkleinkinderen op hun beurt over hun groeiende zorg voor de gevaren van het mysterieuze zwarte gat inlichten, maar jij toch niet?
Blijkbaar volgen mijn goedmenende vrienden en kennissen een ander spoor dan het mijne, want mijn zwarte gat situeert zich in de duisterste lagen van de menselijke geest.Het is het deel van ons lichaam waarop de geneeskunde het minste zicht heeft, geen vat krijgt. Het herbergt al onze geheimen en bepaalt hoe we ons gedragen, praten, bewegen,handelen, ons hele zijn. Het is en blijft de schatkamer van onze complete persoonlijkheid. We weten het en erkennen het, maar slagen er nog steeds niet in de werking ervan helemaal te doorgronden. Het blijft onze meest mysterieuze plaats hoe graag we zijn geheimen ook willen ontsluieren.
Wat speelt er zich allemaal in ons brein af en welke elementen bepalen dit? Het is een vraag die de wetenschap al eeuwen boeit en bezig houdt en waarop ze gejaagd maar met beperkte middelen een antwoord zoekt. Is het de mensheid wel vergund om dit epicentrum van het bestaan te betreden en zijn werking in kaart te brengen?
Het zou een hele opluchting betekenen voor de miljoenen mensen die met de beperkingen en gebreken ervan brutaal geconfronteerd worden. Elkeen van ons kent wel iemand in zijn omgeving die het geleidelijk heeft ervaren. Het begint met een kleine vergetelheid. Iedereen ontgaat wel eens iets of herinnert zich iets niet meteen. Het is geen ramp, geen aardverschuiving. Erger wordt het als die kleine kortsluiting uitdeint in de tijd en men doelloos op zoek gaat naar een voorwerp dat men ‘verlegd’ heeft, men helemaal niet meer weet waarnaar men op zoek is of zijn eigen partner niet meer herkent. Het zijn eerst kortere periodes, vlagen van gezichtsverbijstering, waarvan men zich aanvankelijk bewust is, later langere die de geest in het ijle doen verzinken tot men het punt bereikt waarop men definitief een andere plaats betreedt, helemaal afgescheiden van de wereld zoals we die kennen en beleven. Het is een onwezenlijke reis waarvan je nooit meer terugkeert. Je leeft maar eigenlijk ook niet. Je bent er nog maar anderzijds ook niet. Je bent nog steeds mens, maar dan zonder bewuste ziel. Je vertoeft in het voorgeborgte van het ultieme zwarte gat, maar ik toch niet?
