De hele maand januari is nieuwjaar. Zo heeft het volk beslist. Wie vergeten is om zijn suikertante of een verre neef een gezond en gelukkig nieuw jaar toe te wensen toen de sms'jes hem nog om de oren vlogen en de vuurpijlen over de Schelde, hoeft dus niet in paniek te slaan of zijn hoofd…
Het is de laatste avond van het jaar. Waaraan denkt een mens zoal als hij een plaspauze inlast? Hij kijkt door het wc-raampje naar buiten en vindt dat enkele minuten filosoferen op dit moment geen kwaad kan. Of nee, hij gaat de tuin in. De stilte overvalt hem. Hert lijkt wel de stilte voor de…
Hoe erg is het te moeten constateren dat je een stuk van jezelf jarenlang hebt verwaarloosd, althans in deze vorm. En toch overkwam het mij op deze luie kerstdag. Het is als pas 's middags ontwaken en boos op jezelf zijn omdat je onbewust een halve dag van je leven hebt verprutst. Je deed het…
In de vierde week van de vierde maand van het vierde jaar van mijn studie aan de muziekacademie van Grimbergen gingen we van start met 'If I Had a Rocket Launcher' van Bruce Cockburne. Cockburne is een interessante singer-songwriter uit Canada, het land waarmee Europa onlangs na enige Waalse tegenwind een handelsverdrag sloot. Hij is…
Hoe je het ook draait of keert, in het leven draait het maar om één ding: zullen we alleen dood gaan of staat er iemand aan onze zijde die we met hart en ziel koesteren en liefhebben? Man of vrouw, rijk of arm, een bom of stom, met of zonder haar, we zijn zonder onderscheid…
Sinds in de jaren zestig en zeventig diverse feministische golven over ons heen zijn gerold, heeft de vrouw aan zelfverzekerdheid gewonnen en haar plaats in de samenleving nadrukkelijker opgeëist. Met 'The Dinner Party' creëerde Judy Chicago eind van de jaren zeventig een kunstwerk dat vergeten vrouwen centraal stelt. Het is een schreeuw om aandacht voor…
Onlangs ontdekte ik op het net een interessante foto van de Indiase kunstenaar Vivek Vilasini die door verwijzingen naar westerse meesterwerken politiek stelling neemt. Op de foto zie je een moderne enscenering van het 15de-eeuwse ‘Het Laatste Avondmaal’ van Leonardo Da Vinci dat geplaatst wordt in de Gazastrook. Het bijzondere eraan is dat het allemaal…
Er spelen weinig vrouwen een belangrijke rol in de geschiedenis der mensheid. Zijn vrouwen dan niet geschikt om veranderingen teweeg te brengen of ligt de oorzaak elders?
De school bepaalt het beeld
Als kind ben je je er niet zoveel mee bezig en is de geschiedenisles een les als een andere en vaak vervelend. Jongens laten zich wel eens meeslepen door ridders en schildknapen als de onderwijzer boeiend kan vertellen, maar meisjes vinden weinig figuren met wie ze zich kunnen vereenzelvigen. Van kleins af aan krijgen ze de boodschap mee dat vrouwen zelden een rol van betekenis hebben gespeeld, maar is dat werkelijk zo of valt de reden van dit historische gat terug te voeren tot de historici die bijna altijd van het mannelijk geslacht waren en dus ook de geschiedenis vanuit hun standpunt bekeken? Men vond mannen beter geschikt als rationele wetenschapper dan vrouwen die met hun romantische fantasieën nooit een objectieve studie tot een goed einde zouden kunnen brengen.
Toen de geschiedschrijving in de negentiende eeuw een echte wetenschap werd, werdde toegang tot de universiteiten, toch het centrum van kennis, aan vrouwen ontzegd.Hun plaats was bij het gezin. Pas begin van de twintigste eeuw zou daar verandering inkomen.
Gemarginaliseerd
Vandaar dat we de indruk kregen dat mannen de dragers van verandering waren, terwijlde vrouwen slechts als decor fungeerden en enkel passief toekeken.
In het collectief geheugen werden alleen namen opgeslagen van mannen die degeschiedenis hadden bepaald. Niet alleen historische werken, studieboeken endoorvertelde verhalen gaven dit collectieve geheugen vorm, maar ook de neerslagdaarvan in de stad, in standbeelden en straatnamen.
De vrouw werd gemarginaliseerd. Niettegenstaande er zeker voldoende belangrijkevrouwen de geschiedenis hebben meebepaald werden ze door de mannelijkegeschiedkundigen onder de mat geveegd. Het grote vergeten.
Kijk om u heen
Steeds meer vrouwen werden zich van dit schrijnende onrecht bewust. Ook zij merktenop dat ons collectieve geheugen wel heel selectief was.
Ga in om het even welke stad het percentage vrouwelijke historische figuren na die viastandbeelden of straatnamen herdacht worden, je zal tot een droevig resultaat komen.
Neem Amsterdam, de hoofdstad van Nederland: je vindt er standbeelden van Rembrandt, Thorbecke, Bredero, Vondel, Hooft, Van Schendel, om slechts de meest bekende namen te noemen, maar op Koningin Emma en Wilhelmina na zul je weinig historische en culturele vrouwenfiguren aantreffen maar des te meer bekend en minderbekend mannelijk volk.
Neem Brussel, de hoofdstad van België: daar vind je standbeelden van Godfried vanBouillon, Karel van Lotharingen, de graven Egmont en Hoorn, Leopold II en Albert I maarwaar zijn verdorie de vrouwen gebleven?
Ga je het straatnamenplaatje in beide steden af, dan…
BUBBEL BUBBEL BUBBEL Het is zaterdag. De eerste dag van een zomers lenteweekend. Wat is er fijner dan ontbijten op het bedauwde gras van een bescheiden stadstuintje? Le petit-déjeuner surl’herbe. Maar het Manet-gevoel zal snel verdampen. Mag ik een broodje kaas? Een ranke vrouwenhand bedient me op mijn wensen. Ik druk…