Ik bingewatch
Jij/hij/zij bingewatcht
Wij/jullie/zij bingewatchen
Zo vervoeg je dit werkwoord in de onvoltooid tegenwoordige tijd. Dezer dagen heet dat ‘het presens’ omdat het Nederlands geïnternationaliseerd moest worden volgens ons elitaire kransje pedagogen en inspecteurs zodat de integrerende Vlaming een makkelijker te nemen horde kon nemen. Maar het kan ook in andere tijden en modi. Ikheb gebingewatcht. Ik zal bingewatchen. Ik heb moeten bingewatchen. Bingewatche als het kan!
Tien jaar geleden was bingewatchen nog geen wurgende trend. Misschien doolden er wereldvreemde wezens rond die visionair dachten, maar voor hun gedrag was nog geen exacte term voorhanden. Die werd pas bedacht toen Netflix van dvd-verhuring overschakelde naar online streaming. Vooral de series spelen hier de innoverende rol.
Sinds de geboorte van het medium televisie kennen we de ‘feuilletons’. In de beginjaren van de BRT werden haar jeugdreeksen de hemel ingeprezen. Met dank aan ‘Kapitein Zeppos’ en ‘Johan en de Alverman’. Met ‘Wij, heren van Zichem’ scoorde de openbare omroep in de Vlaamse huiskamer en ‘De kollega’s’ werden zo mateloos populair dat de Persez‘s en de Van Hies nog tot op de dag van vandaag in onze theaters worden opgevoerd. In december worden de nieuwe collega’s zelfs op het bioscooppubliek losgelaten. Ook werden de eerste buitenlandse reeksen aangekocht. Mij staan de Britse topproducties ‘I, Claudius’ en ‘Henry VIII’ nog helder voor de geest. De burger wachtte toentertijd nog braafjes en geduldig op zijn volgende aflevering een week later. Het stoorde niemand en zo had je tenminste iets om over te praten op het werk of in familiekring.
Toen de videorecorder op de markt kwam, werd de mogelijkheid geboden om programma’s op te nemen. Het uitgestelde kijken was geboren. Waren er toen al slimme gabbers die het geduld konden opbrengen om afleveringen op te sparen teneinde achteraf de reeks in één ruk uit te kunnen kijken? Dat ze bij deze opstaan en hun plaatsin de geschiedenisboeken opeisen.
De maatschappij trilde op zijn grondvesten toen het internet zijn opwachting maakte.Het leven werd nog jachtiger en stresserender dan het al was. We holden onszelf voorbij. Geduld werd een uitdovende kwaliteit en de burn-out werd de ziekte van de tijd.Niet alleen werden videoclips steeds flitsender, ook in televisieshows en films draaide alles om wisselende camerastandpunten en coole knippershots. De kijkende mens werd meer en meer geconfronteerd met ‘cliffhangers’ en met het oprukken van firma’s alsNetflix werd hen tegelijkertijd de mogelijkheid geboden om hele reeksen volledig uit tekijken zodat de fameuze cliffhangers in een zoveelste spanningsmoment van eensuperlange film opgingen.
Meedrijvend op de nieuwste kijkstroom organiseert de VRT dezer dagen een Kampioenenmarathon. Ik herinner me dat eind vorige eeuw ook kijkmarathons werden georganiseerd door ‘Trekkies’. Deze Star Trekfanaten kwamen in groepjes bijeen om van valavond tot ochtendgloren een karrenvracht afleveringen af te spelen met als energielifter sloten drank en bergen chips. Het waren de begindagen van het bingewatchen, maar niemand was er zich van bewust een trend te zetten.
Vandaag de dag hebben ook televisiezenders het concept geadopteerd. Op virale platforms als VRT.NU plaatst de openbare omroep zonder schroom complete seizoenen van reeksen als ‘Versailles’ zodat de kijker nog mee is als een nieuw seizoen van startgaat.
Op leeg aanvoelende dagen heb ik ook de neiging om me aan het bingewatchen over te geven. Zo heb ik de eerste vijf seizoenen van ‘House of Cards’ in recordtempo verslonden. Deze satire op politiek Amerika werd gedragen door Kevin Spacey in de rol van president Frank Underwood. Op het ogenblik dat het zesde en laatste seizoen werd ingeblikt, daverde de filmwereld op zijn grondvesten door de # Me Too-beweging. Spacey was een van de slachtoffers, omdat hij zich bleek vergrepen te hebben aan een minderjarige. De gelauwerde vedette werd zonder pardon van het scherm geweerd (en niet alleen in HOC) en in ijltempo moest het eindseizoen herschreven worden.
Iedere liefhebber van het genre keek dan ook uit naar de maand november toen Netflixhet laatste seizoen zou vrijgeven. Hoe zou men Underwood uit de serie schrijven? WasHouse of Cards nog altijd House of Cards of werd het gedegradeerd tot een verwaterdeversie van het originele format? Was Robin Wright erin geslaagd om het verhaal op haar eentje te dragen of zakte het als een pudding in elkaar?
Tijd dus om te gaan bingewatchen, dacht ik. Voordeel was alleszins dat het ultieme seizoen twee afleveringen minder telde dan de vijf vorige. In iets minder dan acht uurkon je je oordeel vellen en werd aan alle prangende vragen een antwoord gegeven.
Niettegenstaande KevinSpacey geen secondemeer in beeld komt (zelfs bij de begrafenisfoto’s zie je enkel een hoofdloos lichaam en nagelaten geluidsfragmenten wordende kijker handigonthouden), waart de geest van Underwood over deset. In feite heeft president Hale zijn rol overgenomen, want in alles wat ze doet, hoe ze in de camera kijkt, in de beslissingen die ze neemt, merk je de hand van haar voormalige echtgenoot/partner incrime. Underwood is Hale. Hale is Underwood. Niets is veranderd, de lijn loopt door. Er werd nauwelijks een eigen invulling aan de nieuwe president gegeven (op de aanstelling van een volledig vrouwelijke kabinet na) en, zoals zo vaak gesteld: de kopie haalt het nooit van het origineel.
De evolutie van het personage Claire Hale raakt kant noch wal en haar ontsporing verloopt compleet ongeloofwaardig. Zo is House of Cards tot een parodie van zichzelf verworden. Wellicht was het een betere optie geweest de reeks na het vijfde seizoenstop te zetten. Immers, president Underwood was afgetreden, zijn vrouw had overgenomen en het vijfde seizoen besloten met de woorden: “Nu is het mijn beurt”. Kanje je een beter open einde voorstellen?
Het voordeel van bingewatchen is dat je snel tot een oordeel komt en opgefokteverwachtingen tot een langgerekt orgasme of een uitgesproken kater leiden. Nu bekroopme een gevoel van: was dat het?
En zo werd een brutaal einde aan mijn weekend bingewatchen gesteld en kon ik het dagelijkse leven hervatten.
